तुमच्या देशाच्या स्वातंत्र्याचं वय काय?

माझं नाव राजू कुमार. झारखंडमधल्या चत्रा जिल्ह्यातल्या नवादा गावातून मी बोलतोय. देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्याला ६५ वर्षं झाल्येत आणि माझ्या गावात रस्ता नाही, वीज नाही, जलसिंचनाची सोय नाही. सध्या इथं रस्त्याचं बांधकाम सुरू आहे, पण बांधकामाचा दर्जा खूप वाईट आहे आणि आमची तक्रार कोणी ऐकून घेत नाही. या परिसरात १२ शाळा आहेत पण शिक्षणाची स्थिती दयनीय आहे. शाळांमध्ये शिक्षण जवळपास नाहीच आणि अंगणवाड्या बंद आहेत. अधिकारी लोक आमच्या इथे कधीही तपासणीला येत नाहीत.

हा संदेश 'सीजी नेट स्वरा' ह्या संकेतस्थळावर ऐकायला मिळेल. तिथेच त्याचा सारांश इंग्रजीत दिलाय, तो 'रेघे'वर मराठीत करून ठेवलाय. ह्या संदेशात नवीन काही आहे काय? (!)



टीप : 'तुमच्या देशाच्या स्वातंत्र्याचं वय काय?' हे वाकड्या वाटेनं जाणारं शीर्षक राजू कुमारनं दिलेलं नाही, ते 'रेघे'पुरतं दिलंय.
***


'सीजी नेट स्वरा' हे आदिवासींच्या आवाजाला व्यासपीठ देणारं संकेतस्थळ आहे. 'छत्तीसगढ'चं प्रतिनिधित्त्व करण्यासाठी 'सीजी' ही अक्षरं.

आदिवासींचा 'आवाज' म्हटलं त्याचं कारण 'सीजी नेट स्वरा'मागची कल्पनाच आवाजाचं महत्त्व लक्षात ठेवून उभी राहिलेय. आदिवासींची मौखिक परंपरा लक्षात घेऊन हे व्यासपीठ मोबाईलचा वापर करून आदिवासी भागातून काही संदेश बाहेरच्या जगाला ऐकवायचा प्रयत्न करतंय.

आदिवासी भागातील गोष्टी बाहेर कळाव्यात आणि त्या बाहेरच्यांनी आतली परिस्थिती जाणून नंतर बाहेर येऊन सांगण्याच्या स्वरूपात नाही तर स्वतः आदिवासी लोकांनीच त्या सांगितलेल्या असाव्यात या हेतूनं हा प्रयोग दोन वर्षांपूर्वी सुरू झाला आहे. मोबाइल आणि इंटरनेटचा वापर या प्रयोगात सध्या सुरू आहे. या प्रयोगाचं यश आणि त्याच्या पुढच्या पायऱ्या हे येत्या तीन-चार वर्षांत स्पष्ट होत जाईल. माध्यमांचं खऱ्या अर्थानं लोकशाहीकरण होण्याच्या दिशेनं ही पावलं आहेत. त्याबद्दल आपण नंतर कधीतरी 'रेघे'वर तपशिलात बोलू. तूर्तास 'सीजी नेट स्वरा'विषयी अधिक माहिती इथं वाचा.

'सीजी नेट स्वराची' ही कल्पना प्रत्यक्ष आणल्येय शुभ्रांशू चौधरी यांनी. 'बीबीसी'सोबत काम केलेले हे पत्रकार, त्यांच्याबद्दल अधिकची माहितीही वरती दिलेल्या संकेतस्थळावर आहेच.

'सीजी नेट स्वरा'चं काम कसं चालतं त्याचा हा एक थोडक्यात व्हिडियोही पाहू शकता, म्हणजे वेगळा काही तपशील देण्याची गरजच पडणार नाही.